Tăng sắc tố là tình trạng phổ biến, làm một số vùng da trên cơ thể trở nên sẫm màu. Tình trạng này có thể xuất hiện ở da dưới dạng các đốm hoặc mảng màu nâu, đen, xám. Vậy đốm nâu trên da là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết ra sao?
Bài viết này của Anh Khuê Beauty Clinic sẽ chia sẻ bí quyết dưỡng da và chăm sóc da hiệu quả để đánh bay những đốm nâu cứng đầu, trả lại cho bạn làn da sáng mịn rạng ngời.
Đốm nâu trên da là gì?
Đốm nâu trên da là những tổn thương lành tính, xuất hiện trên những vùng cơ thể tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Mặt và mu bàn tay là 2 trong số những khu vực thường xuất hiện đốm nâu trên da. Những tổn thương này có xu hướng tăng số lượng theo độ tuổi, phổ biến hơn ở độ tuổi trung niên và người lớn tuổi.
D nổi đốm nâu là tình trạng tế bào hắc sắc tố (melanocyte) sản sinh ra melanin quá mức khi thường xuyên tiếp xúc với tia UV dẫn đến hình thành các vùng đốm nâu có kích thước khác nhau và màu sắc đậm nhạt tùy thuộc sắc tố da của mỗi người. Đốm nâu thường có kích thước không đều, trung bình từ 0,5-2,5cm, đây là dấu hiệu của lão hóa da. Tuổi càng cao, đốm nâu xuất hiện càng nhiều.
Đốm nâu trên da thường có kích thước khác nhau từ vài mm đến vài cm, phẳng, màu nâu và hình dạng không đều. Những đốm nâu này thường ít ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ, làm cho người bệnh mất tự tin trong giao tiếp.
Tình trạng này thường xảy ra với đối tượng trên 50 tuổi và cả những người trẻ tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời
Nguyên nhân da nổi đốm nâu
Tác động từ tia UV trong ánh nắng mặt trời
Da nổi đốm nâu thường do các tế bào sắc tố hoạt động quá mức. Khi tiếp xúc với ánh mặt trời trong thời gian dài mà không có các biện pháp bảo hộ, có thể khiến làn da gặp tình trạng nám, sạm, nổi đốm nâu trên tay. Tia UV làm tăng tốc độ sản xuất melanin – loại sắc tố tự nhiên tạo nên màu sắc cho da.
Tia UV trong ánh nắng mặt trời tác động tiêu cực tới làn da khiến sắc tố melanin tăng cao hơn bình thường. Trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng nhiều năm, các đốm nâu xuất hiện khi melanin bị tăng sinh.
Trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng nhiều năm, các đốm nâu xuất hiện khi melanin bị tăng sinh.
Thay đổi nội tiết tố
Thay đổi nội tiết tố ở nữ giới chủ yếu vào các thời điểm như: mang thai, cho con bú và tiền mãn kinh. Từ đó khiến da tăng sắc tố, nổi đốm nâu ở mặt, 2 bên má, cẳng tay, bàn tay.
Khi nội tiết tố không ổn định sẽ làm melanin có điều kiện tăng sinh. Theo thời gian, chúng tích tụ nhiều dưới da làm xuất hiện các đốm nâu.
Viêm da cấp tính
Viêm da cấp tính và mãn tính liên quan đến tình trạng vảy nến, nổi mụn trứng cá, chàm lâu năm, có thể làm thay đổi sắc tố da, xuất hiện các đốm nâu bất thường.
Tác dụng phụ của thuốc điều trị
Một số loại thuốc chống loạn thần, thuốc chống viêm steroid, thuốc chống trầm cảm, chống co giật hay tetracyclin làm tăng sắc tố melanin trên da. Từ đó dẫn đến da bị sạm, hình thành các đốm màu nâu trên da.
Ung thư da
Những trường hợp ung thư da tế bào gai, tế bào đáy hoặc ung thư hắc tố da cũng có thể làm da nổi đốm nâu. Những đốm nâu này không những không biến mất mà còn xuất hiện nhiều hơn. Khi đó, người bệnh nên đến gặp các bác sĩ Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da hoặc chuyên khoa Ung bướu để khám và chẩn đoán chính xác về tình trạng da nổi đốm nâu bất thường.
Yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến làn da của bạn. Nếu trong gia đình bạn có người nổi đốm nâu t thì khả năng cao bạn cũng sẽ mắc bệnh này.
Stress căng thẳng
Stress, tâm lý căng thẳng kéo dài khiến làn da dễ trở nên bị sạm và hình thành các đốm nâu.
Chế độ dinh dưỡng
Nếu cơ thể không được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, da không đủ khỏe mạnh để chống chọi lại các tác nhân gây hại từ bên ngoài. Lúc này, da rất dễ tổn thương và nổi đốm nâu.
Sử dụng mỹ phẩm quá nhiều
Sử dụng mỹ phẩm quá nhiều, không hợp lý sẽ làm cho da mất khả năng chống chọi tự nhiên. Trong nhiều loại mỹ phẩm hiện nay có chứa nhiều chất hóa học gây tình trạng bào mòn da, tia cực tím dễ xâm nhập và hình thành nên đốm nâu.
Tuổi tác
Sau tuổi 40, da dần mất đi tính đàn hồi, tăng sản xuất melanin và dễ xuất hiện đốm nâu.
Dấu hiệu nhận biết đốm nâu trên da
- Là những đốm phẳng, hình tròn hoặc bầu dục trên da.
- Thường có màu rám nắng đến nâu sẫm.
- Xảy ra trên vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời trong nhiều năm, chẳng hạn như mu bàn tay, cẳng tay, mu bàn chân, mặt, vai và lưng trên.
- Kích thước dao động từ khoảng vài mm đến vài cm.
- Có thể gộp lại với nhau, nổi bật trên da.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Đến gặp bác sĩ khi có sự thay đổi về hình dáng và màu sắc của đốm nâu, có thể là dấu hiệu của khối u ác tính. Tốt nhất người bệnh nên đến bệnh viện để bác sĩ đánh giá bất kỳ thay đổi mới nào trên da, đặc biệt nếu đốm nâu có những đặc điểm sau:
- Nhiều màu sắc trên một đốm nâu.
- Tăng nhanh về kích thước.
- Có bờ không đều.
- Chảy máu.
Cách điều trị đốm nâu trên da
Có nhiều cách trị đốm nâu trên da. Vì đốm nâu có thể nhầm lẫn với bệnh ung thư da nên cần được bác sĩ kiểm tra và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Nếu người bệnh muốn loại bỏ đốm nâu vì lý do thẩm mỹ, có nhiều lựa chọn khác nhau như:
Kem bôi có thể làm sáng các đốm nâu. Tuy nhiên, người bệnh cần tránh các loại kem có chứa thủy ngân để tránh ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe. Bác sĩ Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da có thể tư vấn cho người bệnh các loại kem bôi an toàn. Một số loại kem bôi theo toa để điều trị các đốm nâu chứa các thành phần như:
- Axit Azelaic
- Axit Glycolic
- Hydroquinon
- Axit Kojic
- Vitamin C hoặc B3 (niacinamide)
Những loại kem làm sáng dần các đốm nâu theo thời gian đôi khi có thể gây kích ứng da. Vì vậy, tốt nhất người bệnh nên tham khảo về tác dụng phụ với bác sĩ trước khi quyết định lựa chọn loại kem phù hợp.
Một số thủ thuật thẩm mỹ có thể làm mờ hoặc loại bỏ các đốm nâu, bao gồm:
- Laser White Pro
- Lăn kim
- Peel da
- Melasma
- Tiêm nám
Các thủ thuật này đều tiềm ẩn rủi ro và có thể để lại sẹo trên da, nên được thực hiện bởi bác sĩ Chuyên khoa Da liễu được đào tạo chuyên sâu và có nhiều kinh nghiệm.
Những phương pháp loại bỏ đốm nâu này cũng có thể làm da nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời. Người bệnh đã điều trị bằng một trong những thủ thuật trên nên sử dụng kem chống nắng, che chắn kỹ khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và chăm sóc da theo hướng dẫn của bác sĩ.
Phòng ngừa đốm nâu trên da
Phòng ngừa đốm nâu trên da, chị em nên làm theo các mẹo sau để hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời:
- Tránh ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Vì tia nắng mặt trời gay gắt nhất trong thời gian này, nên cố gắng sắp xếp các hoạt động ngoài trời vào những thời điểm khác trong ngày.
- Sử dụng kem chống nắng 15-30 phút trước khi ra ngoài, nên thoa kem chống nắng phổ rộng, có chỉ số chống nắng SPF 30+. Thoa kem chống nắng đủ liều lượng và bôi lại sau mỗi 2 giờ hoặc thường xuyên hơn nếu đi bơi hoặc đổ mồ hôi nhiều.
- Để bảo vệ da dưới ánh nắng mặt trời, chị em nên mặc quần áo dài tay và đội mũ rộng vành.
Câu hỏi liên quan
Đốm nâu trên da có tự biến mất không?
Đốm nâu trên da đa số tồn tại lâu dài, ít khi tự biến mất. Các phương pháp điều trị có thể giúp làm mờ và giảm bớt các đốm nâu. Chị em có thể phải mất vài tháng hoặc 1 năm mới thấy tác dụng. Các đốm nâu mới có thể xuất hiện theo thời gian, đặc biệt nếu bạn không bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Đốm nâu trên da cảnh báo bệnh gì?
Đốm nâu trên da có thể cảnh báo tình trạng thay đổi nội tiết tố, viêm da cấp tính và mạn tính, ung thư da… Khi trên cơ thể xuất hiện các đốm nâu với sự tăng dần kích thước và biến đổi màu sắc, người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để được kiểm tra và điều trị sớm.
