Mụn là một trong những loại tổn thương da phổ biến nhất, diễn biến qua nhiều giai đoạn với các mức độ nghiêm trọng khác nhau. Phân biệt giai đoạn phát triển của mụn trứng cá khá quan trọng để giúp bạn có thể trị mụn triệt để cũng như không để lại triệu chứng sau khi trị mụn.
Do đó, hiểu rõ về vòng đời của mụn sẽ giúp bạn xác định được thời điểm “chín muồi” để loại bỏ nhân cồi mụn mà không gây sẹo thâm cho da.Trong bài viết sau đây, Anh Khuê Beauty Clinic sẽ cung cấp thông tin khoa học về các giai đoạn của mụn, và lời khuyên đắt giá để mụn không còn là nỗi lo âu cho bạn.
Mụn là gì?
Mụn bao gồm mụn viêm và mụn không viêm, là những tổn thương bắt nguồn từ nang lông trên da khi bị có các tuyến bã nhờn và cơ dựng lông tạo thành tổ chức lỗ chân lông.
Có rất nhiều yếu tố nội tại và yếu tố môi trường khác cũng đồng thời ảnh hưởng đến sự hình thành và tiến triển của mụn, trong đó một số yếu tố hay gặp như sau:
- Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.
- Một số loại dược phẩm như steroid và mỹ phẩm có chứa dầu.
- Mặc trang phục gây bít tắc lỗ chân lông như đệm vai, ba lô.
- Nội tiết tố thay đổi đột ngột
- Nổi mụn do yếu tố di truyền
- Stress căng thẳng
Hormone nhóm androgen được sản xuất bởi tuyến thượng thận, tuyến sinh dục và cả tuyến bã nhờn, vi khuẩn thường trú ở nang lông, và tình trạng viêm tiến triển là ba yếu tố tiên quyết chi phối thương tổn mụn. Tình trạng mụn nghiêm trọng, khởi phát đột ngột, kém đáp ứng với điều trị có thể là chỉ dấu của bệnh lý cường androgen, có thể bắt nguồn từ bất thường ở buồng trứng hoặc tuyến thượng thận.
Nguyên nhân hình thành mụn
Hầu hết các nốt mụn hình thành do tích tụ, tắc nghẽn bã nhờn, tế bào chết… khiến cho vi khuẩn sinh sôi, dẫn đến nổi mụn. Ngoài ra, một số yếu tố góp phần kích thích sản sinh mụn bao gồm nội tiết tố, di truyền, chăm sóc da không đúng cách, lối sống sinh hoạt, môi trường…
Cụ thể, những nốt mụn này thường bị viêm do sự tích tụ của tế bào chết và khiến cho vi khuẩn sinh sôi. Khi oxy dễ dàng đi vào lỗ chân lông, vi khuẩn sẽ không có khả năng phát triển và gây ra các vấn đề.
Vòng đời của mụn kéo dài bao lâu?
Có 3 giai đoạn chính trong vòng đời của mụn.
Giai đoạn 1: Sừng hóa lỗ chân lông
Nếu không làm sạch da đúng cách, bã nhờn, tế bào chết, bụi bẩn, vi khuẩn dần tích tụ trong lỗ chân lông hình thành các nốt mụn li ti sâu trong da. Bụi bẩn và tế bào chết đã bị mắc kẹt trong lỗ chân lông hình thành các nốt mụn li ti sâu trong da mà mắt thường khó có thể phát hiện được.
Các loại mụn phổ biến ở giai đoạn này bao gồm:
- Mụn đầu đen: Loại mụn này khi tiếp xúc với không khí, gây ra quá trình oxy hóa và có màu sẫm đặc trưng.
- Mụn đầu trắng: Các nốt mụn này thường được bao bọc bởi một lớp da mỏng và có màu sáng ở đỉnh đầu.
Đặc điểm:
– Thời gian: Từ 2 – 3 ngày
– Vùng da xung quanh hơi sưng, đau
– Xuất hiện mụn đầu trắng, đầu đen, không viêm
Nguyên nhân:
– Chạm tay lên mặt.
– Không giữ vệ sinh chăn gối.
– Vệ sinh mặt sai cách, sử dụng mỹ phẩm gây kích ứng cho da.
Cách trị:
– Làm sạch da mặt cẩn thận mỗi ngày với 3 bước : Tẩy trang, Sữa rửa mặt và Toner giúp loại bỏ bã nhờn dư thừa từ sâu bên trong
– Nên tẩy da chết 2 lần/tuần để lỗ chân lông không bị tắc nghẽn bởi các tế bào chết, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi.
Giai đoạn 2: Mụn bắt đầu phát triển
Bã nhờn thường gây tắc nghẽn lỗ chân lông và sinh ra mụn, các vi khuẩn sẽ hình thành các vết sưng (mụn sẩn) trên bề mặt da, kèm theo tình trạng mẩn đỏ và gây đau nhức. Còn mụn hở chính là mụn đầu đen.
Một số loại mụn có thể gặp như:
- Mụn đỏ sưng tấy;
- Mụn mủ sưng đỏ với phần nhân ở giữa có màu trắng chứa dịch mủ
- Mụn ẩn sâu, cứng, nằm dưới bề mặt da
– U nang, mụn chứa đầy dịch mủ bên dưới da.
Đặc điểm:
– Thời gian: Dưới 1 tuần.
– Hơi sưng đau.
– Mụn bọc, mụn mủ, khi chín có màu vàng, khi vỡ sẽ đóng vẩy.
Nguyên nhân:
– Không giữ da sạch.
– Nặn mụn quá sớm.
Cách trị:
– Luôn làm sạch da bằng Sữa rửa mặt và Toner
– Thoa serum trị mụn để diệt khuẩn, ngăn ngừa viêm nhiễm để tránh tình trạng mụn nặng hơn
Giai đoạn 3: Mụn trở nên nghiêm trọng, viêm nhiễm
Khi tình trạng nhiễm trùng thuyên giảm, các vết sưng mụn sẽ đóng vảy và có thể để lại sẹo. Tuy nhiên theo thời gian, các tế bào mới sẽ đẩy các tế bào thâm sạm ra ngoài, từ đó giúp sẹo mờ dần. Quá trình phục hồi da có thể kéo dài từ 4 – 6 tháng.
Theo thời gian, chu trình đổi mới tự nhiên của tế bào da sẽ đẩy các tế bào thâm sạm ra ngoài, từ đó giúp sẹo mờ dần.
Các nốt mụn không viêm có thể tồn tại trong thời gian dài trong vòng đời của mụn mà không cần điều trị. Tuy nhiên để loại bỏ lớp sừng dư thừa trên da thì cần có sự hỗ trợ từ retinoid. Thông thường các tổn thương dạng mụn mủ hoặc mụn nang có thể kéo dài từ 4-6 tuần một khi chúng bắt đầu hình thành, cho đến khi tình trạng viêm thuyên giảm.
Khi nhân mụn, lỗ chân lông không được chăm sóc và điều trị kịp thời sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn P.acnes sinh sôi, khiến làn da bị viêm nhiễm. Khi đó, vùng da xung quanh mụn đỏ lên, sưng tấy và đau nhẹ khi sờ vào.
Đặc điểm:
– Thời gian: Dưới 1 tuần
– Mụn sưng đỏ, tạo mủ
– Đau việm, có thể lang rộng ra vùng da xung quanh
Nguyên nhân:
– Nặn mụn bằng tay bẩn, dụng cụ không sát trùng
– Không vệ sinh da mặt
– Dùng thuốc trị mụn sai cách
